Elke arts is een beetje docent. Met een nieuw programma leren wij artsen en andere zorgprofessionals binnen en buiten het ziekenhuis hoe je betekenisvol onderwijs geeft.  

Onderwijs is niet weg te denken uit de klinische praktijk; van het opleiden van collega’s tot het begeleiden van studenten tijdens hun coschap. Toch blijkt het in de praktijk nog vaak lastig om tijd te vinden om goed onderwijs te verzorgen. Bovendien moet onderwijs in het huidige zorglandschap op steeds meer plekken beschikbaar zijn. Het nieuwe programma Klinische Kwalificatie Onderwijs (KKO) helpt zorgprofessionals om leermomenten op de werkdag te herkennen en benutten en daarmee te leren wat het betekent om docent te zijn. 

Het herkennen en benutten van ‘Teachable Moments’ 

Iedereen die in de klinische praktijk werkt zal beamen dat elke werkdag een zekere vorm van onvoorspelbaarheid kent; die ene spoedpatiënt tussendoor, onverwacht multidisciplinair overleg, of juist die andere patiënt die niet komt opdagen. Het is daarmee niet mogelijk om alle studenten die meekijken op de werkvloer precies dezelfde leerervaringen te bieden. Door deze weerbarstige praktijk zien we nog (te) vaak dat studenten tijdens hun coschap uitsluitend mee mogen kijken bij een arts die het werk uitvoert.  

Onderwijs op de werkvloer moet echter niet gaan over het inruimen van meer tijd voor (klassikaal) onderwijs, maar over het herkennen van potentiële leermomenten (Teachable Moments) tijdens de werkdag. Wanneer clinici leren om deze momenten eerder te herkennen én vaker te benutten, zullen studenten actief kennis gaan construeren (in plaats van consumeren) en zich meer betrokken voelen bij het onderwijs en de organisatie. Zelfs als er beperkte tijd is om onderwijs te geven, kan het vooraf stellen van een leervraag de student stimuleren om meer actief te luisteren tijdens een consult.  

Kwalificatie Onderwijs (KKO) voorziet in de kennis en vaardigheden die nodig zijn om het onderwijs op de werkvloer te benaderen vanuit ‘docentschap’, in plaats vanuit het zijn van een clinicus.  

De leergang bestaat uit 8 bijeenkomsten (verdeeld over 3 maanden) waarin onder begeleiding van vaste trainers en gastdocenten gekeken wordt naar verschillende aspecten van ‘teachable moments’, waaronder: ondersteunen van diepteleren in de praktijk, student motivatie, leer/werkklimaat, diversiteit & inclusie, feedback geven en de eigen docentidentiteit. Daarnaast bieden een 6-tal praktijkopdrachten de koppeling tussen theorie en de eigen praktijk van de kandidaat. 

Voor alle zorgprofessionals 

De KKO is bedoeld voor alle professionals uit de klinische praktijk (binnen én buiten het ziekenhuis) die op wat voor manier dan ook betrokken zijn bij onderwijs en opleiden op de werkvloer; (Tand)artsen en verpleegkundigen die fungeren als rolmodel, coach, supervisor, begeleider, beoordelaar of bed/chairside teacher in uiteenlopende settings, zoals consulten in de spreekkamer, werk in de kliniek, visite op de afdeling, werk op de operatiekamer, tijdens spoedeisende hulp, in besprekingen en (praktijk)lessen. Afgelopen februari startte zij met 10 enthousiaste deelnemers aan een nieuwe didactische leergang die het herkennen en benutten van leermomenten op de werkvloer als uitgangspunt heeft. 

Wil je meer weten over deze leergang? Neem dan contact op met docentprofessionalisering.vu@amsterdamumc.nl